Genel olarak bir ülkenin gelişmesine bağlı olarak değişim gösteren ekonomik büyüme, belli bir zaman içinde ekonominin üretim kapasitesinde ve ekonomik kaynaklarının oranlarında ortaya çıkan artış olmaktadır. Bu bakımdan ekonomik büyüme tanımı iktisadi büyümede, ekonomik gelişmede üretim kapasitesinin artışını kapsamaktadır. Üretim kapasiteleri de ekonominin arz yönünü yansıtmaktadır. Buna bağlı olarak da uzun bir dönem içinde artış gösterebilir. Bu artış da, üretim faktörlerinin niteliksel ve niceliksel artışları ile birlikte sağlanmaktadır.
Ekonominin çok uzun dönemlerde büyümesini sağlayan temel etkenler de ülkenin doğal kaynaklarda ve sermayesinde ortaya çıkan artışlar, teknolojik gelişmeler ve de ülkenin sahip olduğu işgücü oranı olmaktadır. Ekonomik büyüme diğer bir anlamda bir ülkenin gayri safi yurt içi hasılasında olan dönemsel artışlardır. Ekonomik büyümede birçok farklı ekonomik büyüme modelleri ülke için son derece etkili olmaktadır. Büyüyen ya da daha verimli olan bir ekonomi, daha büyük oranda mal üretir ve daha önceki dönemlerden daha fazla oranda hizmet sağlar.
Ekonomik Büyüme Nedir?
Ekonomik büyümenin herkes tarafından bilinen tanımı iktisatçılar için büyük önem taşısa da artık tüm vatandaşlar için son derece önemli bir kavram haline gelmiştir. Peki, ekonomik büyüme nedir?
Bunu iktisat tanımı olarak ele alacak olursak, bir işletmenin veya şirketi bir ülke olarak düşünecek olursak, fabrikada veya işletmede birçok farklı gıda ürünü üretimi yapılıyor. Diğer önemli bir konu da ekonomik büyüme nasıl hesaplanır? 1 yıl içinde üretilen tüm bu ürünlerin satış fiyatları ile çarpılması sonucunda meydana gelen rakama ekonomik tanım olarak, GSYİH denilmektedir.
Buna ciro denilecek olursak, geçen yıl da üretilen bu ürünlerden elde edilen ciroya göre bu yıl ekonomi büyüme oranı daha çok oranda ciro elde ediliyor ise, bu yıl ekonomik anlamda ülke büyümüş olmaktadır. Bunun yanında daha az ciro elde edilirse de bu durumda ekonomik olarak küçülmüştür. Bu konuda insana yakışır ekonomik büyüme sistemlerinin hepsi uygulandığı zaman ülke kalkınması da sağlanmış olacaktır.
Ekonomik Büyüme ve Kalkınma
Genel olarak ekonomik büyüme ve kalkınma çoğu zaman karıştırılsa da, gerçekte birbirlerinden farklı olmaktadırlar. Ekonomik büyüme ve tanımlama olarak bir ülkenin gayri safi yurt içi hasılasında ortaya çıkan dönemsel artışlar anlamına gelmektedir. Kalkınma ise bu büyümenin ülkenin sanayi kuruluşlarındaki artış, teknolojik gelişme, gelir dağılımında ortaya çıkan adalet, fırsat eşitliği ve de iş gücünde olan kalitenin yükselmesi ile ortaya çıkmaktadır. Bu anlamda ekonomik büyüme, kalkınma olmadan gerçekleşebilir, fakat kalkınmanın olması için mutlaka ekonomik büyümenin olması gerekir.
Ekonomik Büyümeyi Etkileyen Faktörler
Bir ülkede ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler; o ülkenin sahip olduğu işgücü kalitesi, sermayesi ve doğal kaynaklardaki artış oranları ile teknolojik gelişmelerden meydana gelmektedir. Bir ülkede bulunan işgücü arzı da çalışabilen yaşta olan nüfusun büyüklük oranına bağlı olmaktadır. Bu anlamda ekonomik büyüme, bir ekonomideki mal veya hizmet üretiminde olan artıştır. Bunun yanında sermaye mallarında olan, işgücü, teknoloji ve de insan sermayesinde olan artış çok büyük oranda ekonomik büyümenin kaynakları arasında yer almaktadır.
Bir ülkenin ekonomik anlamda büyümesi iki şekilde ortaya çıkar. Birinci şekil tam istihdamın altında kullanım sağlanan iktisadi kaynakların çok daha verimli kullanılmaya başlanması ile büyüme oranının gerçekleşmesidir. İkinci şekil ise; ülkede tam istihdamda kullanım sağlanan kaynak oranına yenilerinin eklenmesi ile üretimin gerçekleştirilme işlemidir. Peki, ekonomik büyüme nasıl gerçekleşir? Nelerden etkilenir?
Genel olarak; ekonomik büyümeyi belirleyen faktörler olarak ele aldığımız bir ülkenin ekonomik dalgalanmalarını etkileyen başlıca makro ekonomik etkenler;
Cari işlemler ve buna bağlı ödemeler dengesi
Gelişmekte olan ülkeler genelinde cari işlemler açığının büyük oranda artması
İşsizlik oranı
Enflasyon rakamı
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla
Faiz oranlarının durumu
Olmaktadır. Tüm bu etkenler sonucunda ekonomik büyüme ve dalgalanmalar olmaktadır.
Türkiye Ekonomik Büyüme
Türkiye ekonomisi, Uluslararası Para Fonu yani IMF tarafından gelişme gösteren piyasa ekonomisi şeklinde tanımlanan bir ekonomi olmaktadır. Genelde Türkiye ekonomik büyüme olarak, dünya genelinde yeni sanayileşmeye başlayan ülkeler arasında görülmektedir. Bu açıdan baktığımı zaman Türkiye çok büyük ölçüde gelişmiş olan bir ekonomiye sahiptir. Aynı zamanda ekonomistler ve uzman siyaset bilimciler tarafından dünyanın en yeni sanayileşen ülkelerden biri olarak tanımlanmaktadır. Türkiye, genel olarak GSYİH’ya bağlı olarak dünyanın 20. sırada olan en büyük ekonomisi olmaktadır.
Genel olarak ekonomik büyüme teorileri; tarım ürünleri, tekstil ürünleri, motorlu araçlar, gemi ve diğer ulaşım araçları, inşaat malzemeleri, elektronik ve beyaz eşya çok büyük ilerlemeler şeklinde gösterilmektedir. Günümüz şartlarında Türkiye’nin birçok bölgesi sanayi toplumu şeklinde nitelendirilmektedir. Türkiye, 2016 yılında beridir, nüfus çoğunluğunun Müslüman olduğu ülkeler içinde ikinci büyük ekonomiye sahip ülke olmaktadır.
Genel olarak, 2021 ekonomik büyüme açısından Türkiye ekonomisi geçen yılın ilk çeyreğinde % 4,4 büyürken ikinci çeyrekte covid etkisi ile 4 şeklinde daralmıştır. Ekonomide normalleşme adımları atıldığı noktada üçüncü çeyrekte de % 6,3, son çeyrekte de %6,2 büyüme gerçekleştirmiştir. Bu sayede Türkiye, Covid-19 ile mücadele döneminde geçen 2020 yılında % 1,8 büyüme göstererek, diğer ülkelere göre ekonomik büyüme oranı olarak son derece olumlu bir ekonomiye sahip olmuştur.
Ekonomik Büyüme Nasıl Hesaplanır?
Genel olarak baktığımı zaman bir ülkede ekonomik büyümeyi belirlemek ve ölçmek adına ekonomik büyüme hesaplama türleri yer almaktadır. ekonomik büyüme nasıl ölçülür? Bu tarz büyümeler hesaplanırken de bazı formüller kullanılmaktadır. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan sonuç 100 ile çarpıldığı zaman ekonomik büyümenin yüzde olarak verisi elde edilir. Tüm bu verilere göre ekonomik büyüme oranı nasıl hesaplanır? sorusunun yanıtı verilmiş olmaktadır. Bir ülkenin ekonomik anlamda büyümesi demek, bu ülkede yaşayan insanların daha büyük seviyelerde refah içinde yaşaması demektir. Bu konuda, ders alan AÖF öğrencileri iktisadi büyüme aöf pdf olarak incelendiği zaman detaylı hesaplamaları görmektedir. Ayrıca iktisadi büyüme çıkmış sorular kapsamında da bu tarz konular çok fazla karşımıza çıkmaktadır.
Ekonomik Büyüme Nasıl Gerçekleşir?
Genelde, ekonomik büyüme pdf şeklinde verilecek olursa birçok farklı etkenlere bağlı olarak şu şekilde sıralamaktadır;
- Dünya genelinde teknoloji dünyasında ortaya çıkan yenilikler, değişimler ve de gelişmeler. Burada en önemli nokta yeni üretim yöntemlerinin gelişmesidir. Buna bağlı olarak, uygun fiyatlara karşın kaliteli malların üretilmesi sağlanmaktadır.
- Gelir dağılımında ortaya çıkan adalet. Gelir oranlarının artması insanların daha ferah yaşamasını sağlamaktadır.
- İşsizlik oranının azalması ile ekonomik büyüme ile işsizlik arasındaki ilişki doğru orantılıdır.
- Ekonomideki fiziksel sermaye mal miktarlarının artması.
- Emek gücünde ortaya çıkan artış. Çalışma saatleri, fiziki anlamda iş gücünün artması demek, bunun yanında ürün artışı ve de satışı demektir. Tüm bunlara bağlı olarak, nüfus artışı, iş gücünü çok büyük oranda etkileyen bir faktör olmaktadır.
- Doğal kaynak kullanımlarının artması da ekonomiyi çok büyük oranda etkilemektedir. Doğal kaynakların ekonomik ortamlara kazandırılması ile ekonomik büyüme gerçekleşmektedir.
Ekonomisi Büyüyen Ülkeler
Genel olarak baktığımız zaman dünya genelinde ekonomisi büyüyen ülkeler ve buna bağlı büyümenin etkili olduğu birçok farklı ülke bulunmaktadır. Son dönemlerde hem teknolojik hem de ekonomik gelişmelere bağlı olarak, gelişen ve büyüyen ülkelerin büyüme verilerini açıklanan OECD ülkelerinden ekonomisi çok büyük oranda büyüyen ülkeler genel olarak, % 6 ile Litvanya, % 5,9 ile İsrail, % 5,8 ile Meksika, % 5,4 ile Danimarka, % 5,2 ile Norveç ve Polonya olmaktadır.
Covid-19 vakalarının çok büyük oranda görülmeye başlandığı ve de OECD üyesi olmayan Çin; salgın hastalık döneminden sonra ekonomik toparlanmayı sürdürerek yılın 2.ci çeyreğinde %7,9 oranında büyüme gerçekleştirmiştir.
Türkiye de büyüyen ülkeler arasında bu yılın ilk çeyreğinde tuik ekonomik büyüme % 7,2 olarak verilmiştir. İkinci çeyrekte de baz etkisi ile ekonomi de !,7 büyüme gerçekleştirmiştir. Genel olarak baktığımız zaman ekonomisi büyüyen ülkeler arasında olan Türkiye, bu bakımdan OECD ülkeleri içinde Birleşik Krallık’ dan sonra ikinci sırada yer almaktadır.
