Finansal bir terim olarak karşımıza çıkan arbitraj; kar elde etmek için farklı piyasaları takibe alarak en uygun fiyatı yakalamak ve piyasalardaki dengesiz durumdan yararlanma işlemidir. Şöyle bir örneklendirme yaparsak örneğin; bir piyasadan düşük fiyata hisse senedi, dolar ya da kripto para aldınız. Bunları farklı bir piyasada daha yüksek bir fiyata satabilirsiniz. Aradaki kar, sizin arbitraj gelirinizi oluşturur. Burada farklı piyasadan kastedilen, dünyadaki farklı borsalardır: Amerika, Asya-Pasifik, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika borsaları gibi…
Arbitraj işlemi gerçekleştirmek isteniliyorsa yukarıda belirttiğimiz borsaları sıkı bir şekilde takip etmek gerekiyor. Bir piyasadan alınan para ya da değerin diğer borsada çok daha yüksek bir fiyata satılması kişiye risksiz bir kar sağlar. Bu durum piyasada bir eşitsizliğe sebep olabilir. Mümkün olduğunca hızlı işlem yapmak gerekiyor çünkü kurum ve kuruluşlar bu eşitsizliği fark ederlerse anında müdahale ederler ve oluşan fiyat farkını sabitleyerek piyasalardaki eşitsizliği ortadan kaldırırlar. İşlem süresi hayati önem taşımaktadır. Arbitraj işlemi yapılırken işlem süresi ve bu işlem sırasında oluşan giderler hesaplanmaktadır. Sistemin kendi içerisinde farklı türleri de bulunmaktadır: döviz arbitrajı, çapraz kur farklılıklarına bağlı arbitraj, üç uçlu arbitraj ve kripto arbitraj gibi… En yaygın kullanımı döviz piyasasında görülmektedir. Aslında arbitraj işlemini günlük hayatta bireyler farklı yöntemlerle yapmaktadır. Fiziki altının düşük fiyattan alınıp yükseldiğinde buradan kar elde etme isteği aslında bir arbitraj işlemidir. Sadece süre bakımdan farklılıklar söz konusudur. Baktığınızda yapılış felsefesi aynıdır. Arbitraj işlemlerinde kıymetli madenler, hisse senetleri, tahvil ve bonolar üzerinden işlem yapılmaktadır. Bu işlemlerin yapılabilmesi için etkin piyasa koşullarında piyasadaki tüm işlem yapan kişilerin; haber, bilgi ve verilere kolayca erişebilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan piyasalardaki şeffaflık büyük önem arz etmektedir.
Son zamanlarda algoritmik robotlar, arbitraj robotları sayesinde piyasalarda işlem yapmak hem daha hızlı hem de çok daha kazançlıdır. Arbitraj fiyatlama modeli tek fiyat kanuna göre düzenlendiği için aynı malın farklı iki fiyattan satışa sürülmesini engeller. Bu bakımdan arbitraj, finansal piyasalar için gerekli bir yöntemdir.
